Geen weg naar Rome

door: Arnold Burlage (Telegraaf)

Het was feitelijk nauwelijks nog nieuws toen Air FranceKLM zich deze week schriftelijk meldde voor een fusie met het financieel creperende Alitalia. De interesse bij de Frans-Nederlandse luchtvaartcombinatie was mondeling al lang en breed geventileerd, al werd dat spel subtiel gespeeld.

De voorwaarden voor een fusie tot drie-eenheid hebben altijd strikt vooropgestaan: privatisering en orde op zaken in de financiële janboel bij Alitalia. Aan die eisen lijkt nu te worden voldaan. Voor wat alle toezeggingen en het overblijvende politieke en financiele wespennest waard zijn. De risico’s op het natuurlijke effect van communicerende vaten - goed geld van Air FranceKLM naar kwaad geld bij Alitalia gooien - zijn erg groot.

Door de overname van Alitalia dreigt er ook gevaar voor Schiphol. Een ’nieuwe’ voorwaarde is namelijk dat de luchthaven Fiumicino bij Rome tot knooppunt wordt ontwikkeld. Niet het kansrijkere Malpensa bij Milaan in het rijke noorden van Italië met per vierkante kilometer de hoogste businessclass-ticketverkoop ter wereld.

Vooral de keuze voor Rome kan Schiphol grote problemen gaan bezorgen. Uiteindelijk reizen vele duizenden passagiers, nu via Schiphol naar Italië. De verleiding is groot om binnen dezelfde onderneming te schuiven met vluchten als dat leidt tot een beter resultaat en tevreden passagiers, die het gemak van nonstopvluchten eisen.

Zo gaan meer (lucht)wegen naar Rome, zodat daar het beloofde knooppunt ontstaat. Voor Schiphol is daarvoor bij de overname van de KLM een garantie van niet langer dan acht jaar bedongen, waarvan bijna de helft is verstreken.

Misschien kan dus maar beter worden gehoopt dat Alitalia door één van de andere belangstellenden wordt ingelijfd. Dan kunnen de zinnen beter worden gezet op het Spaanse Iberia, dat overnamerijp is en waarin Air FranceKLM ook interesse toont. Oud-KLM-topman Leo van Wijk, nu tweede man van Air France-KLM en belast met strategie en allianties, zal zeker nog aan het recente verleden terugdenken. Onder zijn leiding liep een fusie tussen KLM en Alitalia al eens stuk op de mistige boekhouding. Ontbinding van die ’spaghetti’-fusie kostte KLM ruim 250 miljoen euro. Na een mislukte fusiepoging met British Airways volgde de overname door Air France voor minder dan 800 miljoen euro, nog steeds omstreden vanwege de te lage prijs. De KLM moest wat; financieel was de bodem in zicht.

De financiële ’gruwelfusie’ van KLM en Alitalia krijgt nu mogelijk een herkansing. Een schijnbaar kansrijk trio Air France-KLM-Alitalia is desondanks oppassen geblazen. Niemand weet dat beter dan Van Wijk. De race om Alitalia is daarom nog lang niet gelopen.