Gaat u maar rustig slapen, de KLM is allang failliet

Door: Robert Jan Blom

Onze columnist Robert Jan Blom hecht weinig waarde aan uitspraken als zou er bij Air France-KLM nog geen aanleiding zijn voor een grootscheepse reorganisatie. De KLM is ten dode opgeschreven.
Verbijstering

Afgelopen week zag ik een paginagrote advertentie van British Airways: of ik misschien voor zes tientjes van Rotterdam naar Londen wilde vliegen? Twintig jaar geleden zou ik een paar seconden lang in verbijstering naar die prijs hebben gestaard,  om vervolgens razendsnel in actie te komen. Ja, ik zou onmiddellijk mijn tandenborstel hebben gepakt en diezelfde dag nog naar de Britse hoofdstad zijn gevlogen, alleen al omdat het kón. Sinds de opkomst van EasyJet, Ryanair en al die andere low-budgetmaatschappijen zijn we gewend geraakt aan deze ultralage tarieven. De advertentie van BA viel mij alleen op omdat er diezelfde dag paniek uitbrak rond Air France-KLM. Er werd gesproken over massaontslagen, gigantische verliezen en zelfs een naderend faillissement.

Bankroet? Lariekoek!
Inmiddels worden we door de directie verzocht te geloven dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. Reorganisatie? Geen sprake van. Het personeel wordt verzocht zelf te onderzoeken waar het bedrijf efficiënter kan werken. Bankroet? Lariekoek! Het bestuur van de geplaagde airline gaf de pers een veeg uit de pan omdat zij nodeloos paniekverhalen verspreiden. Financieel directeur Riolacci meldde zelfs dat hij deze berichten ‘met grote verbazing’ had gelezen. Gaat u allemaal maar rustig slapen, zo klonk het tijdens de presentatie van de povere kwartaalcijfers. De operationele winst is weliswaar teruggevallen en die piloten hebben een gat van vijfhonderd miljoen euro geslagen, het komt allemaal wel goed.

Kop in het zand
Zelden stak een topman zo diep zijn kop in het zand. Wanneer het doek valt voor KLM, weten we (nog) niet. Maar op de dag dat deze jobstijding in het nieuws verschijnt, zult u mij niet horen zeggen dat ik daar ‘met grote verbazing’ kennis van neem. Net als meneer Riolacci heb ik de beste vliegtuigmaatschappijen zien bezwijken onder de gigantische concurrrentiedruk. Denk aan de faillissementen van Pan American, Sabena, Swissair en Air Holland. En denk ook aan Singapore Airlines, Malaysian Airlines die het zonder royale overheidssteun niet zouden redden.

Marge van € 2,50 per vliegtuigstoel
De luchtvaartsector is al lang verziekt. Kort geleden vertelde een KLM-piloot mij dat bij sommige ‘low cost carriers’ de marge per stoel welgeteld € 2,50 bedraagt. Helaas trok hij daaruit niet de conclusie dat het tijd was om zijn absurd hoge salaris te beteugelen. De vliegers houden zich nukkig vast aan een stelregel uit de beginjaren van de luchtvaart: hun salaris – dat varieert van anderhalf tot drie ton - moet afhankelijk blijven van het aantal passagiers dat zij vervoeren. Dus een piloot op een groot vliegtuig moet meer verdienen dan een piloot op een enigszins kleiner toestel. Mijn tegenwerping dat maatschappijen in de VS wel raad weten met dit soort exorbitante eisen (ontslaan en nieuwe piloten aanstellen) werd door hem nonchalant weggewoven.

Een doorstart is toch geen uitzondering?
Met een beetje mazzel, in de vorm van lage brandstofprijzen, gunstige valutaeffecten en geen stakingen, kan KLM nog een paar jaar blijven doorvliegen. Binnen afzienbare tijd moeten de hoogvliegers van KLM er toch rekening mee houden dat hun blauwe vliegtuigen een ander kleurtje krijgen: het wit-blauw-rood van Air France. Want ja, Parijs laat liever zijn begrotingstekort tot meer dan vijf procent oplopen dan dat de nationale luchtvaartmaatschappij wordt opgedoekt. Door ons zal het uit de lucht verdwijnen van de ‘blauwe zwaan’ als een schok worden ervaren. Maar och, voor een vliegtuig is een ‘doorstart’ toch geen uitzondering?

Robert Jan Blom