Ik denk dat ik droom, dit zijn niet de eerste de beste. Niet te optimistisch worden nu opeens, eerst es een nachtje proberen te slapen en dan met frisse blik nog eens dit artikeltje beschouwen...
Op de laatste bladzijde (pagina 40) gaat het over de behoefte van een nieuw Nederland aan aansprekende symbolen. De tekst loopt als volgt:
DE NIEUWE SYMBOLEN
Uit wereldwijde ervaringen blijkt het belang van grootse, meeslepende architectuur in combinatie met cultuur, ingenieurswerken of bedrijfsleven. Nederland moet weer zichtbaar trots worden op wat het presteert, welke waarden het representeert en dat ook fysiek tot uitdrukking brengen. De meest geslaagde voorbeelden van dit moment zijn de Deltawerken en de Erasmusbrug (‘De Zwaan’) van Rotterdam. Daarna stopt het al gauw. Recente ‘kanshebbers’ zoals het Muziekcentrum aan het IJ of het nog te bouwen Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht zijn het qua allure en zeggingskracht zeker niet.
Er zijn in het huidige bestuurlijke Nederland bij grootse werken telkens twee grote problemen: het vergt groots denken en durven aan de ene kant en (zeer) forse financiële mogelijkheden aan de andere kant. Geheel in lijn met ons betoog is het dan ook niet verwonderlijk ook hier te constateren dat zoiets de meeste kans van slagen heeft in een publiek private constructie waarin zich initiatiefnemers en financiers op nationaal niveau bundelen. Hoe krijgen we dergelijke grote werken van de grond die ons weer op de kaart zetten en die ook de overgang markeren naar een ander samenspel in het laagland?
Een nieuw kabinet maakt een mission statement voor zichzelf en voor Nederland. Dat wordt ook de kern van de troonrede. De overheid nodigt de burger, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven uit tot meedenken en meedoen. Alle ministers refereren in hun beleidsvoornemens op een enthousiasmerende en inspirerende manier aan de missie. De regering zet in op een paar ‘aansprekende’ werken zoals een vliegveld in zee, een multicultureel gezichtsbepalend bouwwerk in het centrum van het land, een Huis voor de Dialoog [37], een zweeftrein die de hele randstad verbindt. Een kunstmatig eiland met een gigantisch kunstwerk voor de kust dat in de toekomst wellicht een symbolische functie zou kunnen vervullen voor Europa. Zoals het vrijheidsbeeld dat doet voor de VS.
Een paar aansprekende werken die de symbolen worden van het nieuwe Nederland. Die Nederlanders motiveren om weer na te denken over de identiteit van het land en die Nederland mondiaal weer tot een tot de verbeelding sprekende natie maken. Nederland heeft toch geen pretentieuze president met de ambities van een zonnekoning nodig om enige ‘grandes travailles’ neer te kunnen zetten?
Nederlanders doen zoiets in aansprekende samenwerkingsconstructies zoals de hybride onderneming. Zoals we die al kennen vanaf het begin van ons staatkundig bestaan: De VOC inderdaad!
------------
[37] Bijvoorbeeld het Domplein te Utrecht, waar Romeinse, vroeg-christelijke en natie vormende (de Vrede van Utrecht en de Unie van Utrecht) historie in een vierkante kilometer geconcentreerd is.
Geplaatst door L.R. Aalegeiz uit Spaarndam